3 YẾU TỐ QUYẾT ĐỊNH ĐỂ KHỞI NGHIỆP KHÔNG “CHẾT”

Trên sách báo, tạp chí, các phương tiện thông tin đại chúng, bài học khởi nghiệp thành công có ở khắp nơi. Những tấm gương đó kích thích tinh thần của chúng ta vô cùng mạnh mẽ. Vậy những bài học khởi nghiệp thất bại thì sao, chúng nằm ở đâu? Rất nhiều doanh nhân mang trong họ niềm tin, khí thế lao vào khởi nghiệp và đã nhận được những bài học đắt giá, thậm chí là tàn nhẫn. Điều đó tạo nên hai mặt của khởi nghiệp: một bên là hoa hồng – thiểu số, một bên là thất bại – đa số. Vậy trước khi khởi nghiệp phải đặt được câu hỏi: làm sao để khởi nghiệp không “chết”?

Có thể lấy ví dụ chuyện khởi nghiệp giống như việc đánh bắt cá ngoài đại dương. Thị trường kinh doanh là đại dương bao la, rộng lớn. Còn lợi nhuận mong muốn tìm kiếm – tiền chính là những hải sản trong đại dương bao la đó. Vậy khi kinh doanh, nhiệm vụ của người đánh bắt (doanh nhân) là nhảy vào đại dương đó để bắt hải sản, mang lại lợi nhuận cho doanh nghiệp. Vậy để lao ra đại dương và bắt được thật nhiều cá, các người đánh bắt cần phải làm những gì?

1. Trang bị thật tốt trước khi bắt đầu

Trước hết cần phải nắm rõ được bạn đang có những gì trước khi bắt đầu khởi nghiêp. Việc nắm rõ những nguồn lực bạn đang có là vô cùng quan trọng. Có không ít người bắt đầu khởi nghiệp với tâm thế của một người đánh bắt tự tin với khả năng bơi lội của mình. Họ chỉ cần mặc đồ bơi, mang theo một con dao, rồi nhảy vào đại dương để bắt cá với sự tự tin và nhiệt huyết. Nhưng giữa đại dương rộng lớn, họ sẽ “chết” vì bị cá mập cắn. Nên khi khởi nghiệp, bạn hãy gạt bỏ sự tự tin của một người đánh bắt chỉ biết về bơi lội. Hãy nhìn lại bạn đang có gì trong tay. Nếu bạn khởi nghiệp chỉ với một chút vốn (có thể là vốn đi vay), một chút chuyên môn, cộng với sự tự tin và niềm đam mê thì chắc chắn bạn sẽ thất bại. Chỉ có những điều đó thôi là chưa đủ.

Một người đánh bắt có tầm nhìn lâu dài phải chuẩn bị cho mình một con thuyền vững chãi, áo phao, thực phẩm dự trữ, biết xác định hướng gió, biết tránh những vị trí có cá mập. Khởi nghiệp là bạn phải chuẩn bị cho rất nhiều công việc từ viêc lập ra kế hoạch kinh doanh, nắm rõ ngan sách lên kế hoạch đầu tư phù hợp, tìm hiểu về các yêu cầu pháp lý, nghiên cứu thị trường, cho tới xây dựng đội ngũ nhân sự. Nếu bạn tự kinh doanh, hãy trang bị cho bản thân thật nhiều kỹ năng và kiến thức cần thiết. Bạn cần học thêm về kỹ năng bán hàng, kỹ năng tiếp thị, quản lý nhân sự, kỹ năng pháp lý, kỹ năng đàm phán… Và trên hết, bạn hãy rèn luyện kỹ năng chịu đựng áp lực công việc. Bởi khởi nghiệp không phải là một điều đơn giản, luôn cần một trí óc tỉnh táo và minh mẫn.

Vậy bạn có thể trang bị những kỹ năng quan trọng được nhắc tới ở trên như thế nào?

• Trước hết, bạn có thể trang bị những kỹ năng cần thiết qua việc học. Học tại trường lớp, các trung tâm đào tạo, học qua sách báo, qua những video giảng dạy có chọn lọc.
• Thứ hai, hãy học bằng cách tự trải nghiệm. Xin vào làm việc cho một doanh nghiệp đang kinh doanh cùng sản phẩm bạn muốn khởi nghiệp. Bạn có thể bắt đầu từ những công việc thấp nhất, nhưng những trải nghiệm bạn nhận được sẽ là một hành trang vô cùng quý giá trước khi khởi nghiêp.
• Thứ ba, bạn có thể học thông qua quan sát và đúc rút từ đời sống xung quanh. Sự ham học hỏi sẽ mang đến cho bạn lượng kiến thức khổng lồ, hỗ trợ bạn vượt qua những khó khăn sắp tới.

2. Bắt đầu đơn giản

Nhắc lại về ví dụ ra đại dương đánh cá đã nói ở phần một. Để có thể lao ra đại dương mênh mông, trước hết bạn cần học bơi, để bơi cho thật giỏi. Học từ hồ bơi trẻ em, sang hồ bơi người lớn, ra sông suối, ra biển, rồi mới lao ra đại dương. Lộ trình của khởi nghiệp cũng tương tự như vậy. Hãy bắt đầu đơn giản, từ quy mô nhỏ tới quy mô lớn hơn. Bạn sẽ học hỏi được rất nhiều kinh nghiệm bằng việc kinh doanh với mô hình nhỏ: từ nhu cầu, sở thích của khách hàng như thế nào để cung cấp vào đúng thị hiếu của họ. Để nắm được thị hiếu của khách hàng cần phải làm sao? Bạn cần phải hỏi trực tiếp khách hàng của mình, hỏi thật nhiều người để có một lượng thông tin khảo sát đủ lớn. Bạn cũng cần tỉ mỉ quan sát để nắm được mẫu mã, loại hình khách hàng ưa thích và nắm được thời gian kinh doanh phù hợp.

Chia nhỏ nguồn vốn để kinh doanh và được thất bại nhiều lần cũng là một chiến lược khôn ngoan. Vốn bạn có mười đồng, bạn chỉ nên bỏ ra một đồng để làm vốn khởi nghiệp, giữ lại chín đồng. Bắt đầu nhỏ bằng cách bơi hồ trẻ em như đã nói ở trên. Có mười đồng vốn trong tay, bạn được phép thất bại mười lần. Nhưng bạn hãy tự tin rằng, từ mỗi lần thất bại bạn sẽ học hỏi thêm được nhiều bài học. Thất bại tới lần thứ ba, thứ tư, bạn đã đủ am hiểu về sản phẩm bạn muốn kinh doanh. Kết hợp với sự thận trọng trong việc trang bị thật tốt, bạn sẽ có đủ sự an toàn khi bắt đầu khởi nghiệp.

Bạn ước mơ sẽ có một chuỗi cửa hàng trà sữa có mặt quanh thành phố, thì trước hết hãy bắt đầu bằng một xe bán trà sữa dạo. Từ xe trà sữa này, bạn học được về thì hiếu của khách hàng qua việc quan sát – phân tích – đúc kết: khách thường thích vị trà sữa nào, loại trân châu nào, độ giòn của trân châu ở mức nào là phù hợp,…vv. Để nắm bắt được điều đó, bạn cần hỏi chính khách hàng mua sản phẩm của mình. Việc đầu tư một xe trà sữa dạo chỉ tốn một đồng vốn của bạn, thay vì từ đầu đã xây dựng một của hàng trà sữa. Một xe trà sữa hỏng, bạn vẫn còn lại chín đồng để đầu tư thêm chín xe trà sữa nữa và tiếp tục kinh doanh. Đây là một ví dụ về việc bắt đầu đơn giản, bắt đầu từ việc học bơi tại hồ trẻ em trước khi ra sông ra biển như đã nói.

3. Lựa chọn đúng thị trường

Có một nghịch lý cho những người bắt đầu khởi nghiệp rằng: trên đại dương, nơi có nhiều cá nhất cũng là nơi quy tụ nhiều thợ đánh cá giỏi nhất. Trên chiếc thuyền nhỏ trang bị thô sơ của người mới khởi nghiệp, bạn sẽ không thể cạnh tranh được với những chiếc tàu đánh cá lớn, trang thiết bị hiện đại, cùng đội ngũ thủy thủ dày dặn kinh nghiệm. Nếu bạn cạnh tranh, đối đầu trực tiếp với những “người khổng lồ” đó, chắc chắn bạn sẽ bị đánh văng và chết đuối. Những ngành mang lại lợi nhuận lớn nhất cũng quy tụ những công ty to nhất, những người giỏi nhất chắc chắn cũng sẽ tham gia. Kinh doanh sách có Tiki, Vina Book; kinh doanh trà sữa có Phúc Long, The Coffee House, Ding Tea, Toco Toco,…vv. Những doanh nghiệp này, họ đã có lượng khách hàng thân thiết rất đông, vốn đầu tư lớn, quy tụ những nhân viên giỏi. Và điều quan trọng, họ sẵn sàng có những chương trình khuyến mại cực lớn cho khách hàng, sẵn sàng chịu được lỗ trong thời gian dài để dập tắt những doanh nghiệp nhỏ mới bắt đầu khởi nghiệp đang cạnh tranh trực tiếp với họ. Vậy có giải pháp nào cho những doanh nghiệp nhỏ mới khởi nghiệp?

Giải pháp tối ưu nhất là bạn phải biết cách tìm đúng thị trường ngách của mình. Thị trường ngách (Niche Market) là một phân khúc thị trường nhỏ hơn được phát triển từ quy mô của một thị trường lớn hơn. Trong mỗi ngành nghề, lĩnh vực sẽ có nhiều ngách khác nhau. Đây là một thị trường hẹp, đã từng hoặc chưa từng được khai phá nhưng chứa đựng rất nhiều tiềm năng để kinh doanh. Mặc dù là một ngách nhỏ nhưng nếu đánh trúng nhu cầu của của đối tượng khách hàng tiềm năng cũng sẽ thu được lợi nhuận và thành công đáng kể. Nếu bạn tìm ra được thị trường ngách trong lĩnh vực kinh doanh của mình sẽ gặp ít sự cạnh tranh hơn rất nhiều. Vậy trước khi bắt đầu kinh doanh hãy tìm hiểu thật kỹ trong lĩnh vực kinh doanh của bạn về: phân khúc thị trường (Market Segmentation) và thị trường ngách (Niche Market).

Ví dụ bạn muốn kinh doanh về sách. Nếu như bạn kinh doanh các loại sách phổ biến, thì phần lớn như sách giáo khoa, sách văn học kinh điển, sách làm giàu thì chắc chắn bạn sẽ không bao giờ cạnh tranh được với Tiki hay Vina Book. Nhưng tìm ra thì trường ngách trong lĩnh vực kinh doanh này sẽ cho bạn cơ hội rất lớn. Có thể bạn sẽ khôn ngoan tìm kiếm những đầu sách quý hiếm đã từng nhiều người đón đọc, không còn xuất bản nữa để bán. Bạn cần bỏ nhiều công sức hơn để sưu tập những cuốn sách đó từ nhiều cửa hàng sách cũ nhưng đây sẽ là một thị trường ngách tốt, có cạnh tranh nhưng sẽ không nhiều. Và chắc chắn Tiki hay Vina Book sẽ không thể cạnh tranh với bạn ở thị trường ngách này.

Trên đây là ba yếu tố quan trọng quyết định rất lớn tới sự thành công đối với một người trước và trong quá trình khởi nghiệp. Chậm – Chăm – Chất là chìa khóa sẽ giúp bạn thành công. Hãy là một người khởi nghiệp thận trọng và sáng suốt trong lĩnh vực kinh doanh của mình.