MBA là gì? Tổng quan về bằng MBA và chương trình MBA

MBA (hay thạc sĩ Quản trị kinh doanh) là một trong những bằng cấp quản lý sau đại học phổ biến nhất trên thế giới. Các nhà tuyển dụng yêu thích nó. Và mỗi năm, có tới hàng chục ngàn ứng viên đầy tham vọng nộp đơn vào các loại chương trình MBA khác nhau.

Là một bằng cấp tổng quát về quản trị và kinh doanh, MBA cung cấp cho người học những kiến ​​thức quản lý cơ bản cũng như cái nhìn tổng thể về hoạt động kinh doanh trên các lĩnh vực như: tiếp thị, tài chính và kế toán…; đồng thời, MBA cũng giúp các học viên phát triển các kỹ năng mềm và kỹ năng lãnh đạo quan trọng.

Các cựu học viên MBA nổi tiếng bao gồm nhiều CEO của các công ty đa quốc gia, những doanh nhân thành đạt, hay các chính trị gia nổi tiếng. George W. Bush, Michael Bloomberg, Tim Cook, Satya Nadella, Sundar Pichai, Sheryl Sandberg… — họ đều có bằng MBA.

Vậy bạn có thể làm gì với tấm bằng MBA? Có những loại chương trình MBA nào? Và bằng MBA có giá trị không?

MBA là viết tắt của cụm từ gì? Định nghĩa MBA

MBA là viết tắt của Master of Business Administration – Thạc sĩ Quản trị kinh doanh.

Được giới thiệu lần đầu tiên bởi Khoa Quản trị Sau đại học của trường Đại học Harvard vào năm 1908 (nay là Trường Kinh doanh Harvard), MBA ngày nay là bằng cấp sau đại học phổ biến được cung cấp bởi nhiều trường kinh doanh trên toàn cầu.

Có “MBA” trong bản hồ sơ xin việc sẽ giúp cho bạn trở nên nổi bật trong mắt nhà tuyển dụng, nhưng ý nghĩa thực sự của MBA vượt ra ngoài ba chữ cái trên một tờ giấy. Trong quá trình học MBA, bạn sẽ xây dựng được kiến ​​thức quản trị kinh doanh của mình, phát triển mạng lưới quan hệ chuyên nghiệp; và từ đó làm nền tảng để nâng cao triển vọng nghề nghiệp và mức thu nhập của mình.

Bằng MBA dành cho ai?

Ngày nay, không có hình mẫu học viên MBA điển hình. Trong khi các học viên MBA trước đây thường có nền tảng trong lĩnh vực tài chính hoặc tư vấn, thì một lớp MBA hiện nay có thể có nhiều học viên đến từ đa dạng các nền tảng chuyên môn khác nhau.

Có 69 quốc tịch trong lớp học MBA của Harvard năm 2022. 40% học viên là phụ nữ. Các học viên đến từ đa dạng ngành nghề như: công nghệ, sản xuất, chăm sóc sức khỏe, tổ chức phi lợi nhuận, truyền thông, quân đội, và tất nhiên là tài chính & tư vấn.

Tại INSEAD (chương trình MBA hàng đầu Châu Âu), 88 quốc tịch có mặt trong lớp học MBA và các học viên đến từ nhiều nền tảng học thuật khác nhau, từ kinh doanh và kỹ thuật đến nghệ thuật và khoa học chính trị.

Theo Hội đồng Tuyển sinh Quản lý Sau đại học (GMAC), những động lực hàng đầu để các ứng viên lựa chọn MBA bao gồm:  tăng lương, thăng tiến lên các vị trí cấp cao, phát triển kỹ năng quản lý nhân sự, tìm kiếm cơ hội làm việc quốc tế — và những lợi ích này chỉ là một số trong nhiều lý do khiến họ muốn có bằng MBA.

Dù nền tảng của bạn là gì, nếu bạn muốn học các kỹ năng quản lý – kinh doanh và thăng tiến sự nghiệp, MBA là dành cho bạn; cho dù bạn muốn bắt đầu sự nghiệp kinh doanh của riêng mình, phát triển trong công ty hiện tại, chuyển đổi chức năng, ngành, vị trí hoặc cả ba cùng một lúc.

“Một chương trình MBA không chỉ được thiết kế để trang bị cho học viên những gì cần thiết để đảm nhiệm công việc tiếp theo của họ sau khi tốt nghiệp. Đó là một trải nghiệm có thể thay đổi cuộc sống và cho phép học viên thay đổi / phát triển nghề nghiệp trong 5, 10 và 15 năm sau khi tốt nghiệp MBA, nhờ vào những kiến thức và kỹ năng họ mà học được cùng mạng lưới quan hệ mạnh mẽ và bền vững, ”Virginie Fougea, giám đốc tuyển sinh tại INSEAD cho biết.

Các loại chương trình MBA

Trong khi bằng MBA toàn thời gian truyền thống là một lựa chọn phổ biến, các chương trình MBA ngày nay có nhiều thể loại và hình thức học tập để đáp ứng với nhu cầu học tập đa dạng của học viên.

MBA toàn thời gian

MBA toàn thời gian là chương trình học tập hoàn toàn trong khuôn viên trường, được thiết kế cho những học viên ở khoảng đầu và giữa sự nghiệp, những người có thể đang muốn thay đổi hoàn toàn con đường sự nghiệp. Chương trình MBA toàn thời gian kéo dài hai năm, phổ biến nhất ở Hoa Kỳ và được cung cấp bởi nhóm các Trường Kinh doanh hàng đầu.

MBA toàn thời gian với thời lượng một năm thì đặc biệt phổ biến ở Châu Âu và Châu Á, giúp học viên rút gọn thời gian học tập, và dù vậy chúng vẫn có nhiều tùy chọn học tập. Như chương trình MBA của INSEAD chỉ mất 10 tháng để hoàn thành, trong khi London Business School cung cấp nhiều lựa chọn linh hoạt với 15, 18 hoặc 21 tháng học.

MBA bán thời gian

Chương trình MBA bán thời gian cho phép bạn có thể cân bằng giữa làm việc và học tập, có nghĩa là bạn sẽ không phải bỏ dở công việc của mình và chi phí cơ hội như khi theo đuổi một chương trình toàn thời gian. Các lớp MBA bán thời gian thường diễn ra vào buổi tối, cuối tuần hoặc linh hoạt kết hợp học trực tuyến với các buổi học trực tiếp.

MBA điều hành

MBA điều hành là một chương trình MBA bán thời gian dành cho những nhân sự ở cấp điều hành với trung bình 5 – 10 năm kinh nghiệm làm việc. Các chương trình MBA điều hành tập hợp các nhà lãnh đạo cấp cao lại với nhau để nâng cao kỹ năng, phát triển mạng lưới quan hệ và cùng chia sẻ kiến ​​thức.

MBA trực tuyến

MBA Trực tuyến là một trải nghiệm MBA bán thời gian siêu linh hoạt, cho phép bạn có thể học tập ngay tại nhà của mình. Các chương trình MBA trực tuyến thường vẫn yêu cầu học viên có một thời gian nhất định cùng học tập trên lớp ( khoảng 1-2 tuần), mặc dù hiện nay ngày càng có nhiều chương trình MBA học 100% trực tuyến. Nhiều chương trình MBA trực tuyến cũng cho phép bạn trả tiền theo từng học phần và tự lập ra kế hoạch học tập của riêng bạn. Điều này có nghĩa là thời lượng của các chương trình MBA trực tuyến có thể khác nhau, mặc dù hầu hết mất khoảng hai năm để hoàn thành.

MBA chuyên ngành

Mặc dù MBA là một bằng cấp tổng quát, nhưng bạn có thể lựa chọn những chương trình MBA tập trung chuyên sâu vào các lĩnh vực mà bạn quan tâm. Các trường kinh doanh cung cấp nhiều chương trình MBA chuyên ngành khác nhau, chẳng hạn như: MBA về quản lý chăm sóc sức khỏe, phân tích kinh doanh, tinh thần khởi nghiệp, tài chính, tiếp thị và nhân sự… Những chương trình này thường được tạo thành bởi sự kết hợp giữa các môn học cốt lõi về quản lý với một loạt các môn học chuyên biệt tập trung vào lĩnh vực chuyên ngành.

Tại Hoa Kỳ, các chương trình STEM MBA có các chuyên ngành kết hợp các chủ đề STEM và sinh viên quốc tế tốt nghiệp từ STEM MBA có thể ở lại và làm việc tại Hoa Kỳ trong tối đa ba năm mà không cần thị thực H-1B.

Bạn cũng có thể theo đuổi bằng kép tại nhiều trường kinh doanh, kết hợp MBA với các chương trình liên đại học, chẳng hạn như JD MBA, được cung cấp bởi các trường luật và kinh doanh.

Các môn học và chương trình giảng dạy MBA

Chương trình giảng dạy MBA thường được chia thành hai phần:

Các môn học MBA cốt lõi bao gồm những nền tảng của quản lý chung. Các môn học chính điển hình của một chương trình MBA bao gồm:

• Kế toán
• Đạo đức kinh doanh
• Chiến lược kinh doanh
• Phân tích dữ liệu
• Kinh tế học
• Tài chính
• Khả năng lãnh đạo
• Tiếp thị
• Nhân sự

Các môn học MBA chuyên ngành là điểm khác biệt riêng của mỗi chương trình, chúng mang đến cho bạn cơ hội lựa chọn một chương trình MBA phù hợp nhất với mục tiêu nghề nghiệp cá nhân. Bạn sẽ thường được học các môn học cốt lõi trước khi học tập các môn chuyên ngành trong nửa sau của chương trình.

Có rất nhiều chương trình MBA chuyên ngành bao gồm mọi thứ, từ quản lý nhân sự, quản lý tổ chức phi lợi nhuận, khởi nghiệp, … đến các chủ đề tiên tiến như trí tuệ nhân tạo và blockchain.

Hầu hết các môn học MBA được giảng dạy bằng phương pháp nghiên cứu case-study nổi tiếng được khởi nguồn từ Trường Kinh doanh Harvard. Với phương pháp này, học viên sẽ học tập kiến thức thông qua việc phân tích và thảo luận về các nghiên cứu điển hình về thành công hoặc thất bại trong kinh doanh.

Bạn có thể học lý thuyết kinh doanh trong thời gian học MBA và lập tức áp dụng kiến ​​thức của mình vào công việc dự án nhóm hoặc thậm chí là các dự án tư vấn trong thế giới thực. Khi tham gia vào một chương trình MBA uy tín, bên ngoài lớp học, bạn có thể đắm mình trong tất cả các khía cạnh ngoại khóa của trường kinh doanh: câu lạc bộ MBA, ngoại ngữ, sự kiện kết nối, hội nghị, cuộc thi, chuyến thăm công ty thực tế…

“Ngoài học thuật, giá trị của tấm bằng MBA còn là về những người mà bạn gặp; tình bạn được hun đúc trong các cuộc thảo luận sôi nổi trong lớp học và các cuộc họp nhóm vào đêm khuya — đó là những yếu tố quan trọng thúc đẩy sự phát triển cá nhân của bạn.” – Pascal Michels, cựu sinh viên MBA và giám đốc tuyển sinh MBA tại IESE Business School chia sẻ.

Việc làm MBA: Bạn có thể làm gì với MBA?

Bạn có thể làm gì với tấm bằng MBA? Khá nhiều. Bằng MBA có thể làm nền tảng cho bạn ở nhiều công việc trong nhiều ngành và vai trò khác nhau. Các công việc điển hình bao gồm:

• Người quản lý tài chính
• Cố vấn tài chính
• Giám đốc nhân sự
• Ngân hàng đầu tư
• Quản lý IT
• Nhà phân tích
• Tư vấn quản lý
• Giám đốc tiếp thị
• Giám đốc điều hành

Các nhà tuyển dụng thích tuyển dụng các học viên tốt nghiệp MBA và nhiều người lựa chọn tuyển dụng nhân sự từ các mạng lưới quan hệ trong chương trình MBA. Theo Khảo sát về Nhà tuyển dụng Doanh nghiệp của GMAC, 91% nhà tuyển dụng toàn cầu có kế hoạch thuê nhân sự có bằng MBA vào năm 2021, bất chấp tác động của COVID-19.

Ngày càng có nhiều học viên tốt nghiệp MBA làm việc trong nhiều ngành nghề khác nhau, từ chăm sóc sức khỏe đến các tổ chức phi lợi nhuận, từ các công ty đa quốc gia đến các công ty khởi nghiệp, và nhiều người cũng đã bắt đầu sự nghiệp kinh doanh của riêng họ. Vào năm 2020, 18% sinh viên tốt nghiệp Trường Kinh doanh Stanford đã cống hiến hết mình cho tinh thần kinh doanh và thành lập các dự án kinh doanh của riêng họ.

Các công ty tuyển dụng nhiều MBA-er nhất bao gồm Big Three công ty tư vấn quản lý: Bain, BCG và McKinsey; các công ty công nghệ lớn như Amazon, Google và Microsoft; và các công ty kế toán như Accenture, Deloitte và EY.

Vài năm sau khi tốt nghiệp, các MBA-er sẽ có cơ hội tiến dần đến các vị trí cấp quản lý, cấp điều hành. Nhiều CEO trong danh sách Fortune 500 — bao gồm cả CEO của Apple, JP Morgan, Microsoft và Walmart — đều có bằng MBA.

Mức lương MBA: Bạn có thể kiếm bao nhiêu tiền?

Lấy bằng MBA sẽ thúc đẩy triển vọng gia tăng mức thu nhập của bạn. Học viên MBA từ các trường kinh doanh được xếp hạng hàng đầu ở Hoa Kỳ có thể mong đợi kiếm được mức lương khởi điểm trung bình từ 120 nghìn đến 160 nghìn đô la Mỹ sau khi tốt nghiệp, chưa tính đến các khoản tiền thưởng hợp đồng và hiệu suất sinh lợi.

Ba năm sau khi tốt nghiệp, mức lương người có bằng MBA có thể tăng hơn 100%. Trong số 10 chương trình MBA hàng đầu do Financial Times xếp hạng vào năm 2021, các học viên viên đã tăng lương trung bình hơn 118% trong vòng ba năm sau khi tốt nghiệp.

Triển vọng mức lương trung bình từ tấm bằng MBA sẽ thay đổi một cách tự nhiên tùy thuộc vào ngành, vai trò của bạn và trường kinh doanh mà bạn theo học. Các công việc MBA được trả lương cao nhất có xu hướng nằm trong lĩnh vực tài chính hoặc tư vấn. Và bên cạnh đó, mức lương MBA sẽ khác nhau tùy theo địa điểm.

Chi phí MBA: Học MBA có giá trị không?

Học MBA có chi phí là bao nhiêu? Theo Báo cáo Chi phí MBA năm 2020 của BusinessBecause, tổng chi phí trung bình để học một trong những chương trình MBA toàn thời gian được xếp hạng hàng đầu thế giới là 168.000 USD. Con số này bao gồm chi phí học phí, phụ phí, chi phí sinh hoạt.

Chi phí của một tấm bằng MBA thay đổi đáng kể tùy thuộc vào nơi bạn học. Tổng chi phí trung bình của một chương trình MBA toàn thời gian, được xếp hạng hàng đầu ở Hoa Kỳ là 213.000 USD, trong khi ở châu Á là 98.000 USD.

Học phí cho các chương trình MBA toàn thời gian được xếp hạng hàng đầu dao động từ 49.000 USD đến hơn 158.000 USD, theo BusinessBecause.

Có nhiều chương trình MBA toàn thời gian với giá cả phải chăng hơn và cũng mang lại chất lượng học tập tốt. Chẳng hạn như Trường Kinh doanh Nottingham, với giá 29.000 USD cho học viên quốc tế, và Trường Kinh doanh Aston, 36.000 USD, đây là hai trong số các chương trình MBA hợp lý nhất ở Vương quốc Anh; ngoài ra có thể kể đến chương trình MBA của Đại học Andrews – Hoa Kỳ, toàn bộ khóa học có mức giá ~35 nghìn đô la Mỹ với các học viên tại Mỹ và 10.800 USD với các học viên tại Việt Nam.

Nếu bạn đang sống ở nhà và lựa chọn một chương trình MBA Bán thời gian, MBA trực tuyến hoặc MBA điều hành, bạn sẽ không phải trả thêm các khoản phí liên quan đến chi phí sinh hoạt và bạn cũng sẽ không phải đối mặt với chi phí cơ hội do không thể đi làm.

Hơn nữa, nhiều trường kinh doanh cung cấp nhiều loại học bổng và hỗ trợ tài chính để giúp các học viên giảm đi gánh nặng học phí. Điều này có nghĩa là — đặc biệt là đối với chương trình MBA toàn thời gian — bạn sẽ hiếm khi phải trả toàn bộ học phí.

Những lợi ích này cùng với mức lương, kỹ năng và mạng lưới quan hệ mà bạn sẽ đạt được sau quá trình học sẽ khiến một chương trình MBA phù hợp với tham vọng cá nhân và mục tiêu nghề nghiệp của bạn trở nên hoàn toàn xứng đáng khi cân nhắc đến lợi tức đầu tư (ROI).